جوان آنلاین: شاعران ایرانی و هندی در نمایشگاه کتاب دهلینو به بررسی اشتراکات شعر ایران و هند پرداختند و از تأثیرپذیری متقابل ادبیات و تفکر ایرانی و هندی سخن به میان آوردند.
نشست مشترکات شعر ایران و هند با حضور قربان ولیئی شاعر و عضو هیئت علمی دانشگاه، زهیر توکلی و نغمه مستشارنظامی، شاعران ایرانی و اکبرشاه، شاعر و استاد زبان فارسی در هند در نمایشگاه کتاب دهلی برگزار شد.
قربان ولیئی اولین شاعر ایرانی بود که در این نشست سخنرانی کرد. وی ابتدا اشعاری از بیدل دهلوی را خواند و با اشاره به بیت پایانی این شعر گفت: بیدل دهلوی میگوید «لیک کجاست زندگی»، این پرسش بنیادینی است برای همه افرادی که در عالم هستند.
وی ادامه داد: همه کشورهای جهان به یک میزان به این پرسش توجه نداشتند، برخی مانند هند و ایران از سپیدهدم تاریخ با این پرسش روبهرو هستند، اما این پرسش را چه کسی میخواهد پاسخ دهد و جوابش در کدام حوزه از معرفتهای بشری است؟
ولیئی اضافه کرد: جواب این پرسش در حوزه عرفان است. عرفان در زبان عربی به معنای شناخت و در انگلیسی به معنای راز است، پس عرفان به معنای شناختن یک راز است، اما شناختن راز چه؟ چه رازی را باید بشناسیم؟ جوابی که کهنترین عالمان هند، چین و برخی عالمان ایرانی دادند در یک کلمه خلاصه میشود؛ «خود»، اما این مردمان هند و ایران هستند که عمیقترین راهها را برای یافتن خویشتن ارائه دادهاند.
عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این مطلب که ادبیات عرفانی چیست، گفت: عرفان بینش واقعیت وحدانی است. ادبیات عرفانی گزارش یا روایت تجربه دیدار با واقعیت وحدانی است. متون ادبی عرفانی چه شعر و چه نثر، پیدا کردن یگانگی و مواجه شدن با آن چیزی است که اینقدر عمیق ادبیات ایران و هند را به هم متصل کرده است. این اتصال بهگونهای است که شاعران فارسی زبان هند به عرفان اسلامی در ایران نظر دارند و شاعران ایرانی به عرفان هند و بودایی در هند، دو حقیقت که فقط شکلشان فرق میکند.
نغمه مستشارنظامی نیز در این مراسم به ارائه توضیحاتی درباره شعر زنان در ایران پرداخت و از فروغ، پروین اعتصامی و سیمیندخت وحیدی به عنوان شاعران زن مطرح ایرانی نام برد.
وی سپس با خواندن بیت «ابر میبارد و من میشوم از یار جدا» گفت: شاید تصور شود این شعر یک شاعر امروزی است، اما این شعر امیرخسرو دهلوی است و نشان از تأثیرات فرهنگی بین دو کشور دارد.
این شاعر و منتقد ادبی در ادامه خیالانگیزی رنگها و تصاویر ادبیات هند را باعث تأثیر بسیار در ادبیات ایرانی دانست و گفت: فارسیزبانان در ایران با امیرخسرو دهلوی آشنا هستند، حتماً این شاعر در هند هم شناخته شده است. امیرخسرو دهلوی علاوه بر نظم و نثر در موسیقی هم تبحر داشت. بسیاری از اشعار شاعران سبک هندی در ایران در قالب موسیقی ارائه شده است، یکی از نمونههای خوبش همین شعر بود که خواندم.
زهیر توکلی دیگر شاعر ایرانی حاضر در این مراسم نیز با بیان این مطلب که هند و ایران هر دو یک قوم بودند، گفت: قوم بزرگ آریایی در طول تاریخ چند دسته شدند، یک دسته به سمت اروپا رفتند و یک دسته به شبهقاره هند که امروز هندیها هستند، دستهای دیگر هم به آن سوی رودها رفتند و ایرانیها شدند.
توکلی افزود: ایرانیها و هندیها هر دو یک ملت هستند، جلوههای اشتراک فرهنگی و زبان ایران و هند بسیار است، چون این دو اصالتاً از یک سرزمین هستند. هند کشور عرفان است، تصوف اسلامی هم شاخهای از عرفان جهانی است. این تصوف بود که موجب شد اسلام شکل بومی در هند پیدا کند.